Sort by
Sort by

Küçük Ama Kuvvetli

Dünyanın en büyük sessiz katillerinden birine karşı mücadele veren minik küp bulyon
Küçük ama kuvvetli
Profesör Tetanye Ekoe, demir eksikliğinin tüm etkilerini her gün görüyor ve bu etkileri çok iyi biliyor. Batı Afrikalı doktor, bu tür bir aneminin kadınlar ve özellikle de çocuklar üzerinde yaratabileceği korkunç etkiyi biliyor.

“Hamilelik sırasında annedeki demir eksikliğinin hem anne hem de çocuk üzerinde yıkıcı etkileri olabilir“ diyen Emeritus Pediatri Profesörü şöyle devam ediyor: “Bebeklerde beyin gelişiminde gerileme ve annede depresyon, demir eksikliği ile bağlantılı rahatsızlıklardan sadece ikisi.”

Professor Ekoe’nin Kamerun'daki çalışmaları, kendisine, sorunun kuşaklar boyunca aktarılabileceği tehlikesini göstermiştir.

“Hamile kadınlarda tedavi edilmemiş demir eksikliği bebeğe geçer. Bebeklik döneminde de tedavi edilmezse çocukluk ve ergenlikte devam edebilir.“

Sorunun boyutları şaşırtıcı: Bir milyar kişi demir eksikliğinin yol açtığı anemiden mustarip durumda. Bu da anemiyi dünyanın en yaygın beslenme bozukluğu haline getiriyor. Anemi, her yıl 50.000 kadının doğum yaparken hayatını kaybetmesine (pdf, 45Kb) neden oluyor. Ayrıca milyonlarca çocuğun fiziksel ve zihinsel gelişimi üzerinde olumsuz etki bırakıyor.

The people most at risk

Ancak tüm bu olan bitenin arasında bazı iyi haberler de var. Bu durum şüphesiz çok büyük bir sorun. Fakat Profesör Ekoe’nin çalışmaları bu sorunla mücadeledeki en etkili bazı çözümlerin çok küçük şeyler olabileceğini gösteriyor.

Temel bir unsur

İnsan vücudunun, kanımızda oksijeni taşıyan protein olan hemoglobini üretmek için demire gereksinimi var. Hemoglobin eksikliği beyin fonksiyonlarını ve fiziksel hareketi yavaşlatıyor, bağışıklık sistemini zayıflatıyor. Ciddi vakalar organ hasarına, hatta ölüme neden olabiliyor.

The consequences of anaemia

Bu durumun, okul performansında azalma ve verimliliğin düşmesi gibi yıkıcı ve daha geniş etkileri olabiliyor. Bunlar da ailelerin, köylerin ve bölgelerin kalkınma potansiyelini sarsabilir.

Sorunun büyüklüğünden belki de daha şoke edici olan şey ise bunun her şeyden önce meydana geliyor olması. Demir eksikliği anemisine neyin yol açtığını biliyoruz, nasıl önleyeceğimizi biliyoruz ve nasıl tedavi edeceğimizi de biliyoruz.

Sorunla mücadele

Temel gıda takviye programları, beslenme eksikliğinin azaltılmasında çok başarılı olmuştur. Bu programların kapsamında, yemeklik yağa veya şekere A Vitamini ve ekmeğe folik asit katılmıştır.

İşte Nestlé'yi, gelişmekte olan ülkelerde demir takviyesi sağlamanın yeni yollarını aramaya sevk eden etken de bu. Sundukları fikir ustalıklı bir basitliğe sahip.

En iyi şeyler küçük boyutlarda gelir

Maggi bulyon küpü Orta ve Batı Afrika'da çok büyük miktarlarda satılıyor. Sadece Nijerya'da her gün 80 milyon adedin üzerinde çeşni küpü satın alınıyor. Ve bölgede önemli bir demir eksikliği sorunu mevcut.

Nestlé'nin Beslenme ve Sağlık departmanı Bilimsel Danışmanı Petra Klassen-Wigger'e göre 2009'da Nestlé çok önemli bir fırsatı fark etti. Klassen-Wigger şunları söylüyor: “Maggi bulyon küpleri bölgede yaygın şekilde tüketiliyor, bu da bulyonların demir takviyesinde ideal bir araç olmasını sağlıyor.”

Maggi bouillon cubes

Yine de basit bir fikri gerçekleştirmek her zaman kolay olmayabilir. Bilim insanlarının, tatlarını veya renklerini değiştirmeden küplere demir eklemenin bir yolunu bulmaları gerekiyordu. Aynı zamanda vücut tarafından kolayca emilmesi ve fiyatı yukarı çekmemesi gerekiyordu. Nestlé bilim insanları doğrusunu bulana dek farklı demir formları üzerine iki yıl boyunca araştırma yaptı.

"Diğer içerik maddelerinde küçük değişiklikler yaparak, sonuç itibarıyla daha pahalı hâle getirmeden küplere demir ekleyebildik” diye açıklıyor Klassen-Wigger.

Demir takviyeli Maggi bulyon küpleri 2012'den bu yana Orta ve Batı Afrika'da satılmakta. Görünüşleri aynı. Tatları aynı. Ama milyonlarca insan artık beslenmelerinde, alışkanlıklarında hiçbir değişiklik olmadan daha fazla demir alıyor.

Hastalık kontrolü

Gıda takviyesi elbette demir eksikliğiyle mücadelede tek çözüm değil.

Anemiyi daha kötü bir düzeye çıkaran başka hastalıkların kontrolü de önemli. Sıtma, HIV/AIDS ve diğer enfeksiyonlar bazı bölgelerde yüksek oranlarda anemiye katkıda bulunuyor.

The consequences of anaemia

Dünya Sağlık Örgütü de sorunun ele alınmasına yardımcı olmak amacıyla B12, folat ve A Vitamini gibi diğer beslenme yetersizlikleriyle mücadele etmek istiyor.

Verimlilik artışı

İyodin, A vitamini ve çinko ile birlikte demir, 'dört büyük' mikro besinden biridir. Büyüme ve gelişme için elzemdir fakat dünya çapında iki milyar insan, yeterince demir alamıyor.

İdeali, herkesin çeşitli besleyici gıdalara erişimi olmasıdır. Böylece doğru miktarlarda vitamin ve mineral alınabilir. Fakat birçok ülkede, özellikle de dünyanın en fakir ülkelerinde bu her zaman mümkün değildir.

Gıda üretiminde yapılan küçük değişikliklerin önemli bir etkisi olabilir. Demir eksikliği durumunda tedavi, sağlığı yeniden toparlayabilir ve toplumun verimlilik düzeylerini %20'ye varan oranda artırabilir.

Bu da çocukların okulda daha iyi performans göstermesi, daha sağlıklı ailelerin ve toplumların da potansiyellerini azamiye çıkarmaları anlamına gelir.

Bu, mütevazı bir bulyon küpünden çok şey beklemektir. Fakat bu minik lezzet karesi şimdiden Afrika'da büyük işler başarılmasına yardımcı oluyor.