Vitaminler vücudumuzda meydana çeşitli işlemlerde yer alır. Örneğin hormon, enzim ve kan hücrelerinin üretiminde yer alırlar. Ayrıca cildimiz, kaslarımız, sinirlerimiz ve bağışıklık sistemimiz vitaminlere bağlıdır. Önemsiz görünen bir vitamin eksikliği dâhi önemlidir: daha kolay yorulur, konsantrasyon zorluğu çeker ve soğuk algınlığına karşı daha hassaslaşırız.
İki vitamin grubu
Bazı vitaminler yağ çözünürken (A, D, E ve K), diğer vitaminler suda çözünür. Vücudumuz yalnızca yağda çözünen vitaminleri besinsel yağlarla birlikte yediğimizde kullanır. Örneğin, havuç hazırlarken az miktarda yağ kullanmalı veya tereyağlı bir dilim ekmekle birlikte yemelisiniz.
En iyi bilinen suda çözünen vitamin ise C Vitaminidir fakat bunun yanı sıra B1, B2, B6, B12, niasin, biotin, pantotenik asit ve folik asit gibi B Vitaminlerinden oluşan geniş bir grup daha vardır. Yeterli miktarda depolama için vitaminler günlük beslenmenizde yer almalıdır.
Ufak bir uyarı: vücudumuz vitamin eksikliğinde iyi çalışmadığı gibi özellikle yağda çözünen vitaminlerin aşırı miktarlarda alınması uzun vadede sağlıksızdır.
Çeşitlendirilmiş beslenme biçimiyle bol kaynak
Dengeli bir beslenme planı yeterli miktarda vitamin sağlayacaktır. Aşağıdaki tabloda farklı vitaminlerin fonksiyonları ve bulundukları farklı besinler genel hatlarıyla verilmiştir.
| Vitamin |
Önemi... |
Kaynaklar... |
| A Vitamini ve beta-karoten (vücut A Vitaminine dönüştürür) |
Görme, cilt, büyüme |
Ciğer, ton balığı, yumurtalar, tereyağı, margarin, Gouda peyniri, yılan balığı |
| D Vitamini |
Kemikler, dişler, kalsiyum emilimi |
Balık (ringa, çiroz), mantarlar, yumurtalar, krem peynir |
| K Vitamini |
Pıhtılaşma, kemikler |
Süt ve süt ürünleri, et, yumurtalar, patatesler |
| E Vitamini |
Pıhtılaşma, kemikler |
Süt ve süt ürünleri, et, yumurtalar, patatesler |
| B-Vitaminleri (B1, B2, B6, B12) |
Protein, yağ, karbonhidratlardan enerji alma, sinir fonksiyonu, kan oluşumu |
Tam tahıllı ürünler, bakliyat, patatesler, domuz, süt, sebzeler, meyve, balık |
| Folik asit (bir B-Vitamini çeşidi) |
Kan ve hücre oluşumu, doğmamış bebeklerde sinir sistemi gelişimi |
Bira mayası, ekmek mayası, yumurtalar, soya fasulyeleri, nohutlar, kuru fasulye, ciğer |
| C Vitamini |
Demir emilimi, sinir sistemi, kan damarları, bağ dokusu |
Dolmalık biber, brokoli, rezene, karnabahar, kırmızılahana, kuşburnu, mandalina |
Yiyecek hazırlama ipuçları
Uzun süreli saklama ve yüksek derecede bol suda haşlama vitaminler için iyi değildir. İçerdikleri önemli besin maddeleriyle birlikte meyve ve sebzeleri keyifle yemek için nazik davranmalısınız. Meyve ve sebzeleri kesmeden kısa süre yıkayın ve kestikten sonra açıkta bırakmayın. Mümkün olduğunca az suda kısa bir süre pişirin.
Bu sayfada yer alan genel bilgiler doktor tavsiyesi yerine geçmek amacıyla verilmemiştir. Durumunuz hakkında özel tavsiyeler için lütfen doktorunuza başvurunuz.